نمایشگر که " مانیتور " نیز نامیده می شوند ، متداولترین دستگاه خروجی
در کامپیوترهای شخصی محسوب می گردند. اغلب صفحات نمایشگر از
CRT)Cathod ray tube) استفاده می
نمایند . کامپیوترهای Laptops و سایر
دستگاه های محاسباتی قابل حمل ، از LCD Liquid Crystal display و یا
LED)Light-emiting diode)
استفاده می نمایند. استفاده از مانیتورهای LCD
با توجه به مزایای عمده آنان نظیر : مصرف انرژی پایین بتدریج جایگزین
مانیتورهای CRT می گردند. زمانیکه قصد تهیه یک مانیتور را
داشته باشیم ، پارامترهای متفاوتی را می بایست بررسی نمود :
-
تکنولوژی نمایش (
CRT و یا LCT
و یا ... ) -
تکنولوژی کابل (
VGA و DVI دو مدل
رایج می باشند ) -
محدوده قابل مشاهده ( معمولا"
قطر صفحه نمایشگر است ) -
حداکثر میزان وضوح تصویر
(Resolution) -
Dot Pitch
-
Refresh
rate -
Color depth
-
میزان برق مصرفی
تکنولوژی نمایش
از سال 1970 که اولین نمایشگر
ها ( مانیتور های مبتنی بر متن ) برای کامپیوتر های شخصی عرضه
گردیند، تاکنون مدل های متفاوتی مطرح و عرضه شده است :
-
شرکت IBM
در سال 1981 مانتیورهای CGA)Color
Graphic Adapte) را معرفی کرد. مانتیورهای فوق قادر به نمایش
چهار رنگ با وضوح تصویر 320 پیکسل افقی و 200 پیکسل عمودی می باشند.
-
شرکت IBM
در سال 1984 مانیتورهای EGA)Enhanced Graphiv
Adapter) را معرفی کرد. مانیتورهای فوق قادر به نمایش شانزده
رنگ و وضوح تصویر 350 * 640 بودند. -
شرکت IBM
در سال 1987 سیستم VGA)Video Graphiv Array)
را معرفی کرد. مانیتورهای فوق قادر به نمایش 256 رنگ و وضوح تصویر 600
* 800 بودند. -
شرکت IBM
در سال 1990 سیستم XGA)Extended Graphics Array)
را معرفی کرد. سیستم فوق با وضوح تصویر 600*800 قادر به ارائه
8/ 16 میلیون رنگ و با وضوح تصویر 768 * 1024
قادر به نمایش 65536 رنگ است .
اغلب صفحات نمایشگر که امروزه
در سطح جهان عرضه می گردند ، UXGA)Ultra Extended
Graphics Array) استاندارد را حمایت می نمایند.
UXGA قادر به ارائه 8 / 16 میلیون رنگ با
وضوح تصویر 1200 * 1600 پیکسل است . یک آداپتور
UXGA اطلاعات دیجیتالی ارسال شده توسط یک برنامه را اخذ و پس از
ذخیره سازی آنها در حافظه ویدئوئی مربوطه ، با استفاده از یک تبدیل
کننده " دیجیتال به آنالوگ " آنها را به منظور نمایش تبدیل به سیگنال های
آنالوگ خواهد نمود. پس از ایجاد سیگنال های آنالوگ ، اطلاعات مربوطه از
طریق یک کابل VGA برای مانیتور ارسال خواهند
شد.
1: Red
out 6: Red
return 11:
Monitor ID 0 in
2: Green
out 7: Green
return 12:
Monitor ID 1 in or data from display
3: Blue
out 8: Blue
return 13:
Horizontal Sync out
5:
Ground 10: Sync
return 15:
Monitor ID 3 in or data clock
همانگونه که در شکل فوق مشاهده
می نمائید ، یک کانکتور VGA از سه خط مجزا
برای سیگنال های قرمز ، سبز و آبی واز دو خط دیگر برای ارسال سیگنال
های افقی و عمودی استفاده می نماید. در تلویزیون تمام سیگنال های فوق
در یک سیگنال مرکب ویدئویی قرار می گیرند. تفکیک سیگنال های فوق ، یکی
از دلایل بالا بودن تعداد پیکسل های یک مانیتور نسبت به تلویزیون است .
با توجه به اینکه آداپتورهای
VGA قابلیت استفاده کامل از مانیتورهای
دیجیتال را ندارند ، اخیرا" یک استاندارد جدید با نام
DVI)Digital Video Interface) ارائه شده است
. در تکنولوژی VGA می بایست سیگنال
های دیجیتال در ابتدا تبدیل به آنالوگ شده و در ادامه سیگنال های فوق
برای مانیتور ارسال گردند .در تکنولوژی DVI
ضرورتی به انجام این کار نبوده وسیگنال های دیجیتال مستقیما" برای
مانیتور ارسال خواهند شد. در صورتیکه از مانتیتورهای
DVI استفاده می گردد ، می بایست حتما" از
کارت گرافیکی استفاده نمود که تکنولوژی فوق را حمایت نماید.
محدوده
قابل مشاهده
دو پارامتر ( مقیاس ) اندازه یک
مانیتور را مشخص خواهد کرد : اندازه صفحه و ضریب نسبت
. اکثر نمایشگرهای کامپیوتر نظیر تلویزیون دارای ضریب نسبت 3 : 4 می
باشند. این بدان معنی است که نسبت پهنا به ارتفاع معادل 4 به 3
است . اندازه صفحه بر حسب اینچ اندازه گیری شده و معادل فطر نمایشگر
است ( اندازه از یک گوشه صفحه تا گوشه دیگر بصورت قطری ) . 15 ، 17 و
21 اندازه های رایج برای نمایشگر ها است . اندازه نمایشگرهای
NoteBook اغلب کوچکتر بوده و دارای دامنه
بین 12 تا 15 اینچ می باشند. اندازه یک نمایشگر تاثیر مستقیمی بر وضوح
تصویر خواهد داشت . یک تصویر بر روی یک مانیتور 21 اینچ با وضوح تصویر
480 * 640 بخوبی مشاهده تصویر بر روی یک مانیتور 15 اینچ با همان وضوح
تصویر نخواهد بود. با فرض یکسان بودن وضوح تصویر ، مشاهده یک
تصویر بر روی یک مانتیتور با ابعاد کوچکتر نسبت به یک مانیتور با ابعاد
بزرگتر ، کیفیت بالاتری را خواهد داشت.
حداکثر وضوح
و دقت تصویر
دقت
(Resolution) به تعداد پیکسل های نمایشگر اطلاق می گردد.
دقت تصویر توسط تعداد پیکسل ها در سطر وستون، مشخص می گردد.
مثلا" یک نمایشگر با دارابودن 1280 سطر و1024 ستون قادر به نمایش 1024
* 1280 پیکسل خواهد بود. کارت فوق دقت تصویر در سطوح پایین تر 768 *
1024 ، 600 * 800 و 480 * 640 را نیز حمایت می نماید.
Refresh rate ( نرخ باز خوانی / باز نویسی )
در مانیتورهای با تکنولوژی
CRT ، نرخ بازخوانی / بازنویسی ،
نشاندهنده تعداد دفعات نمایش ( رسم ) تصویر در یک ثانیه است. در
صورتیکه مانیتور CRT شما دارای نرخ بازخوانی
/ بازنویسی 72 هرتز باشد ، در هر ثانیه 72 مرتبه تمام پیکسل ها از بالا
به پایین بازخوانی / بازنویسی مجدد خواهند شد. نرخ فوق بسیار حائز
اهمیت بوده و هر اندازه که نرخ فوق بیشتر باشد تصویر مناسبتری را شاهد
خواهیم بود ( تصویر ی عاری از هر گونه لرزش ) در صورتیکه نرخ فوق بسیار
پایین باشد باعث لرزش (Flickering) نوشته
های موجود بر روی صفحه شده و بیماریهای متفاوت چشم و سردرد های متوالی
را در پی خواهد داشت .
عمق رنگ
(Color Depth)
تعداد رنگ هائی که یک مانتیتور
می تواند ارائه دهد از ترکیب حالات متفاوت کارت گرافیک و قابلیت
رنگ در مانیتور ، بدست می آید. مثلا" کارتی که می تواند در حالت
SVGA فعالیت نماید ، قادر به نمایش 16777216
رنگ خواهد بود. کارت های فوق قادر به پردازش اعداد 24
بیتی تشریح کننده
یک پیکسل می باشند. تعداد بیت های استفاده شده برای تشریح یک پیکسل
را " عمق بیت " می نامند. در مواردی که از 24 بیت برای تشریح یک پیکسل
استفاده می گردد ، برای هر یک از رنگ های اصلی ( قرمز ، سبز ، آبی) از
هشت بیت استفاده می گردد. عمق بیت را True color
نیز می گویند. در چنین مواردی امکان تولیید ده میلیون رنگ وجود خواهد
داشت . یک کارت شانزده بیتی قادر به تولید 65536 رنگ خواهد بود.
جدول زیر تعداد رنگ تولید شده توسط بیت های متفاوت را نشان می دهد.
Bit-Depth |
Number of Colors |
1 |
2 |
2 |
4 |
4 |
16 |
8 |
256 |
16 |
65,536 |
24 |
16,777,216 |
32 |
16,777,216 |
همانگونه که در آخرین سطر جدول
فوق مشاهده می گردد ، از 32 بیت استفاده شده است . مدل فوق اغلب توسط
دوربین های دیجیتال ، انیمیشن و بازیهای ویدئویی استفاده می گردد.
مصرف انرژی
میزان مصرف انرژی در مانیتورها
بستگی به تکنولوژی استفاده شده دارد. نمایشگرهای با تکنولوژی
CRT ، از 110 وات استفاده می نمایند.
مانیتورهای با تکنولوژی LCD دارای مصرف
انرژی به میزان 30 تا 40 وات ، می باشند. در یک کامپیوتر
شخصی که از یک مانیتور با تکنولوژی CRT
استفاده می نماید ، 80 درصد میزان مصرف انرژی سیستم متعلق به
مانتیتور است ! . در زمان روشن بودن کامپیوتر ممکن
است کاربران در اغلب زمان های مربوطه ، بصورت تعاملی با آن درگیر
نگردند ، دولت امریکا در سال 1992 برنامه Energy
star را مطرح نمود. در چنین مواردی زمانییکه پس از مدت
زمانی عملا" از سیستم استفاده نگردد ، نمایش تصویر قطع می گردد.
وضعیت فوق تا زمانیکه کاربر موس را بحرکت در نیاورده و یا بر کلیدی از
صفحه کلید ضربه نزد ، همچنان ادامه خواهد یافت . بهرحال تکنولوژی فوق
باعث صرفه جوئی زیادی در میزان برق مصرفی ( منازل ، ادارت و ...) خواهد
داشت .